Samenwerken voor Zoet Water op Schouwen-Duiveland

15 december 2020

Het project Samenwerken voor Zoet Water – van pilots naar grootschalige toepassing is op stoom. Voor de zomer zijn met agrarische ondernemers verspreid over Schouwen-Duiveland gesprekken gevoerd over de mogelijkheden voor het vasthouden en bergen van zoet water in de hoger gelegen kreekruggen en de lager gelegen poelgronden.

Het project startte vanuit een samenwerking met Deltares, KWR, Acacia Water, Agrarisch Schouwen-Duiveland en gemeente Schouwen-Duiveland. Het richt zich op mogelijkheden om hemelwater te bufferen in de ondergrond en is nu op stoom. Er is veel belangstelling voor de quickscan-adviezen. Adviezen voor zoetwateropslag die passen bij de specifieke bodem, (grond)water en bedrijfseconomische condities. Om zoveel mogelijk agrariërs te kunnen ondersteunen zijn er groepen van agrariërs gemaakt die een vergelijkbare opgave hebben. Hierdoor zijn meer agrarische ondernemers betrokken en kan er samen geleerd worden van de resultaten van de quickscans.

Op dit moment werken de experts van Acacia Water, KWR en Deltares, veelal (geo)- hydrologen, aan het verder onderzoeken van de mogelijke oplossingen die tijdens de oriëntatiegesprekken zijn besproken. Door het verzamelen van informatie over de bodemopbouw, de diepe ondergrond, de grondwatersituatie en gegevens over het watersysteem wordt onderzocht of de oplossingen haalbaar zijn. Per bedrijf, of combinatie van bedrijven waar dat nodig is, werd een eerste advies opgesteld. Hiervoor wordt ook advies ingewonnen bij een drainage specialist, een watertechnoloog, een agrarisch adviseur van ZLTO en het waterschap. Een van de uitkomsten van de quickscan is dat het aanbod aan zoet (regen)water in principe voldoende is om in het voorjaar droogteschade aan het gewas te voorkomen. De kunst is om dit water op te vangen. Dit kan door de afvoer van de drains in de natte perioden op te vangen en te bergen in een bassin, een afgekoppelde sloot of in het perceel door antiverziltingsdrainage toe te passen. Op sommige plekken kan zoet water ook in de diepe ondergrond worden opgeslagen. Vanwege de hoge grondwaterdruk is het water uit de drains niet of alleen een beperkte periode in het jaar voldoende zoet. Door niet alleen het oppervlaktewater maar ook de EC-waardes van het water uit de drains te meten komt meer duidelijkheid of het water toepasbaar is.

Dit advies is vervolgens besproken tijdens een keukentafelgesprek met de ondernemers om te onderzoeken of de oplossingen passen bij de wensen en mogelijkheden van de ondernemer. Vanwege het lange natte najaar en de drukte tijdens de oogst zijn nog niet alle gesprekken geweest. De experts werken vervolgens de input van de keukentafelgesprekken verder uit tot een definitief quickscan-rapport. In januari worden deze quickscan-rapporten in kleine groepen met de ondernemers besproken. Vanwege de coronaregels is het best lastig om deze gesprekken goed te organiseren. De keukentafelgesprekken kunnen gewoon doorgaan, maar groepsbijeenkomsten niet.

Daarvoor is nu een oplossing in de maak door in januari online avonden te organiseren waarbij de resultaten van de quickscans in kleine groepjes worden besproken. Daarnaast worden er eind januari/begin februari twee online-kennisavonden gepland. Deze zijn bestemd voor alle agrariërs die geïnteresseerd zijn in oplossingen om zoetwater in de ondergrond te bergen. De uitnodiging wordt verspreid via verschillende kanalen. De bedoeling is ook om de presentaties op de website te plaatsen.