Meer biodiversiteit en een aantrekkelijk landschap

17 november 2020

Stichting Zonnestraal heeft als doel akkerranden mogelijk te maken op plekken die de provincie op het oog heeft voor het helpen van akkervogels als patrijs en veldleeuwerik. Deze agrarische natuurvereniging van Schouwen-Duiveland telt 40 leden en maakt deel uit van het overkoepelende Poldernatuur.

André Slootmaker, woordvoerder van Stichting Zonnestraal vertelt: “De stichting ontplooit daarnaast zelf ook initiatieven. De stichting klopte in 2018 bij de gemeente aan met het idee voor het project Akkerranden op Schouwen-Duiveland. Gelijktijdig meldde de Imkervereniging zich ook met de vraag: kunnen we niet wat gaan doen voor de insecten met akkerranden? Zo ontstond het gezamenlijke project met een looptijd van 3 jaar dat in 2019 met inzaaien van start ging.”

Doelen van het project
Cockie de Wilde, betrokken vanuit gemeente Schouwen-Duiveland voegt hieraan toe: “Het project heeft een tweeledig doel: het vergroten van de biodiversiteit van met name de bestuivende insecten én het bevorderen van de aantrekkelijkheid van het landschap. De gemeente heeft het budget voor de periode tot en met 2021 beschikbaar kunnen stellen, waardoor uitvoering van het Akkerandenproject mogelijk werd. Voor dit project is een specifiek zaadmengsel samengesteld dat door de gemeente beschikbaar wordt gesteld.”

Naast het akkerrandenproject kijkt de gemeente ook waar ze aan de randen van de bebouwde kom nog overhoeken en stukjes groen zonder echte functie heeft, om daar ook bloemenmengsel in te zaaien. Daarnaast richt zij zich ook op ‘tijdelijke natuur’ waardoor op nu braakliggende terreinen waar over een aantal jaar bijvoorbeeld gebouwd gaat worden in de tussentijd natuurwaarde gerealiseerd kan worden, zonder dat de bouwactiviteiten in de toekomst in het gedrang komen.

Ervaringen
Slootmaker is positief over de ervaringen tot nu toe: “Er is nu zo’n 25 hectare aan randen ingezaaid langs de openbare weg, sloten en bermen. Aan enthousiasme om mee te doen is bij de agrarische bedrijven geen gebrek. Voor 2021 is er een wachtlijst.” Ook mooi om te zien vindt hij: “De helft van de randen blijft jaarrond liggen. Al komt het ook voor dat ze op een plek worden weggehaald omdat het elders toch praktischer is een rand in te zaaien.” Slootmaker vervolgt: “Boeren die meedoen, blijven ook meedoen. Positieve reacties van de omgeving, van bewoners en bezoekers dragen daar ook zeker aan bij. De bloemrijke akkerranden dragen niet alleen bij aan de biodiversiteit doordat er meer leefgebied voor bijen en overige bestuivende insecten ontstaat, de randen zijn ook toevluchtsoord voor kleine dieren. En zij vergroten de aantrekkelijkheid van het landschap voor de mens.” De hoeveelheid ingezaaide hectares akkerranden mag zeker nog groeien en ook het realiseren van meer op elkaar aansluitende randen is een punt van aandacht. De Wilde: ”Het streven is het realiseren van een zo lang mogelijke schakel van groene linten en gebieden met natuurwaarde”.

Voortbestaan van het project
Ook andere bedrijven dan agrarische zouden zich aan kunnen sluiten. Beschik je over randen van 3 tot 12 meter aan de openbare weg, doe mee. Laat zien dat ook jouw bedrijf bijdraagt aan biodiversiteit en het vergroten van de aantrekkelijkheid van de leefomgeving voor bewoners en bezoekers. De Wilde benadrukt: “We zouden het project ook ná 2021 heel graag voortzetten, daarom wordt er nu door de initiatiefnemers naar aanvullende financieringsmogelijkheden gezocht.“

Individuele ondernemers als bijvoorbeeld lokale supermarkten, recreatieondernemers maar ook bedrijventerreinen en ondernemersverenigingen kunnen meedoen. Slootmaker licht toe: “Dat kan door zelf in te zaaien, maar ook door financieel bij te dragen aan het vervolg en voortbestaan van dit belangrijke project. Daartegenover kunnen dan zaken staan als een certificaat of vermeldingen, waardoor een van de waarden van een bedrijf uitgedragen kan worden. Zo kunnen zij laten zien dat zij biodiversiteit belangrijk vinden en zich inzetten voor een aantrekkelijk landschap en prettige leefomgeving op Schouwen-Duiveland. Een andere mogelijkheid is het plaatsen van informatieborden bij de akkerranden met daarop een toelichting op ‘wie dit gerealiseerd heeft, wat er ingezaaid is en met welk doel’. De initiatiefnemers staan open voor wensen en ideeën. De uitgifte van plukbonnen kan ook zo’n plan zijn.“

Betrokkenheid HAS-studenten
In september zijn vijf vierdejaars HAS studenten in de toegepaste biologie aan de slag gegaan met een onderzoek naar de waarde van akkerranden en behoud op lange termijn. Hierin wordt o.a. de ligging en breedte van de randen meegenomen, het zaadmengsel, de voorbewerking, het tijdstip van zaaien en de bodem en waterhuishouding. De onderzoeken van de HAS-studenten vinden plaats in het kader van het Living Lab Schouwen-Duiveland. Met de mooie samenwerking met de HAS zijn de initiatiefnemers heel blij. De Wilde vult aan: “In februari 2021 gaat een groep andere vierdejaars HAS studenten hierop voortbouwen en praktijkmetingen uitvoeren. We hebben daarmee een mooie basis om nog gerichter met behulp van akkerranden de biodiversiteit in het buitengebied te vergroten.”