Duurzaam bodembeheer

6 december 2022

In het bodem- en watercoachingstraject worden boeren geadviseerd over bodem- en waterbeheer. De coaching van de bodemadviseurs van CZAV en ZLTO richt zich op het vergroten van het vermogen van de bodem om meer water vast te kunnen houden. Onderwerpen die daarbij de revue passeren zijn onder andere vaste mest, compost, champost, maar bijvoorbeeld ook het uitrijden van kalk of gips.

Niet kerende grondbewerking en opheffen van storende lagen
De laatste jaren neemt de aandacht voor niet kerende grondbewerking toe. Dat valt ook op tijdens de bodem- en watercoaching. De coach adviseert dan ook veel over het wel of niet toepassen van niet kerende grondbewerking. Vooral de uitgangssituatie van percelen is daarbij belangrijk. Dit jaar wordt niet kerende grondbewerking ook toegepast in teelten als suikerbieten, suikermais en bonen.

Het kan nodig zijn de grond juist dieper te bewerken om bijvoorbeeld een storende laag op te heffen. In het bodem en watercoachingstraject wordt daarin meegekeken door het veld in te gaan en de bodem te beoordelen op bijvoorbeeld de aanwezigheid van storende lagen. Sommige ondernemers overwegen te gaan ecoploegen ten opzichte van het ‘gangbare ploegen’. Bij ecoploegen wordt minder diep geploegd dan gangbaar, ongeveer 12 tot 18 centimeter diep in plaats van 25 tot 30 centimeter. De risters zijn wat kleiner dan bij een conventionele ploeg. Ondiep (20 cm of minder) ploegen heeft een aantal voordelen voor de teler en de loonwerker. Door ondieper te ploegen wordt brandstof bespaard en bodemverdichting grotendeels voorkomen. Dit komt doordat met een ecoploeg bovenover gereden wordt. Bovendien kan er met brede banden en lage bandenspanning worden gewerkt.

Zoetwateroplossingen
Voor machines zoals een ecoploeg kan gebruik worden gemaakt van de subsidieregeling met vouchers die nu open staat. Ondernemers kunnen deze regeling gebruiken en in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming voor investeringen in duurzame zoetwateroplossingen. Binnen de regeling passen innovatieve ideeën en projecten om water op te slaan en vast te houden, maar ook investeringen in machines waardoor het watervasthoudend vermogen van de bodem wordt vergroot. Ook de bodemcoaches van de Broedplaats Zoet Water denken graag met u mee over de ideeën die u als agrariër heeft voor de investeringsregeling.

Proefkuil

Watervasthoudend vermogen van de bodem
De bodem- en watercoach richt zich ook op het gebruik van bijvoorbeeld groenbemestermengsels en rustgewassen. Door het gebruik van groenbemesters en rustgewassen verbetert de bodemstructuur en daarmee het watervasthoudend vermogen van de bodem. Dit soort maatregelen worden ook gestimuleerd in het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB). Ook daaraan wordt aandacht besteed  in de bodem- en watercoaching, door bijvoorbeeld het meedenken bij het invullen van het nieuwe GLB. Met alle ontwikkelingen momenteel in Nederland, zoals het stikstofdossier en het nieuwe GLB, komt er veel op de landbouwsector af. De coaches hopen agrariërs te kunnen helpen met het beantwoorden van de vraag: hoe kun je jouw bedrijf, waarin de bodem centraal staat, het beste inrichten voor toekomst?

Vooruit kijken
Wat agrarische bedrijven doen op het gebied van bodem- en waterbeheer wordt vastgelegd in een BedrijfsBodemWaterPlan. Dit plan geeft inzicht in de bijdrage van de doelen op het gebied van water, uit- en afspoeling en nutriëntenbenutting. Dit en komend jaar zal met elk bedrijf een BedrijfsBodemWaterPlan worden opgesteld. In 2023 gaat de bodem- en watercoaching ook weer door en helpen de bodemadviseurs van CZAV en ZLTO boeren graag verder.

Dit project is een onderdeel van de Broedplaats Zoet Water Schouwen-Duiveland. Het is mogelijk gemaakt met steun van het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland Zuidwestelijke Delta (IBP-VP-ZWD) en subsidie van provincie Zeeland.