Het Delta Agrifood Business (DAB) is een open innovatie- en expertisecentrum dat zich richt op plantbased-agro-foodonderzoek voor onderwijs, bedrijfsleven en overheid. Door de onderwijsinstellingen HAS Hogeschool en Curio wordt samengewerkt met bedrijven aan onderzoek op regionale thema’s. Het DAB richt zich o.a. op eiwittransitie, foodpackaging, 3D-foodprinting, bodem en water, energie en is gehuisvest in het oude onderzoekscentrum van de Suikerunie in Bergen op Zoom. Met leslokalen, project- en vergaderruimtes, laboratoria en klimaatkamers biedt DAB volop kansen om bij te dragen aan innovatie, onderzoek, ontwikkeling en opleiding in de agrifoodsector. Godfried Hijl, projectleider van het HAS Team ZWD en Peter Berben, projectleider bij gemeente Bergen op Zoom, twee gesprekspartners die lid zijn van het DAB-team, vertellen over de mogelijkheden en scope van het DAB.
Godfried Hijl, ook sinds het begin bij het Living Lab Schouwen-Duiveland betrokken, geeft aan: “Voor de HAS is DAB een instrument om studenten die bij de HAS studeren actief te betrekken bij de regionale ontwikkeling in West-Brabant en Zeeland. Dus niet vanuit Den Bosch, maar via steunpunten in de regio. En dat is een van de redenen waarom we met gemeente Bergen op Zoom en een groep bedrijven een consortium hebben gevormd wat heeft geleid tot dit initiatief. Je kunt een parallel trekken met waarom we graag participeren in het Living Lab en regionaal actief zijn, met het onderwijs dicht tegen de praktijk aan.”
Onderzoeksprojecten rondom vragen van bedrijven
Peter Berben, projectleider bij gemeente Bergen op Zoom: “In augustus 2018 kocht gemeente Bergen op Zoom het gebouw aan en sinds anderhalf jaar is het DAB aan de gang. De scope is plantbased-agrofood, maar daar zijn we niet heel dogmatisch in. Eén van de eerste huurders was Protix dat voor de productie van eiwit de larven van de zwarte soldaatvlieg gebruikt. Deze eiwitten dienen als voedingsbron in dierenvoer. Het onderzoek won niet lang geleden de innovatieprijs van Nederland. Zij waren geïnteresseerd om het DAB verder met ons in te richten en de klimaatkas te gebruiken. Het onderzoek vormt een klimaatkans en kan een belangrijke rol spelen bij de eiwittransitie.
Daarnaast ging nog een aantal projecten van start, zoals het 3D-foodprinten en in het kielzog het binnenkort te starten bodemlab, waar onderzoek naar bodem- en waterkwaliteit gedaan kan worden. Het is belangrijk dat onderwijsinstellingen aandacht besteden aan duurzaam bodembeheer. Want een goede bodemstructuur en een gezonde waterhuishouding zijn essentieel voor agrarische bedrijven. Andere projecten van het DAB gaan over vergisting en groen gas tot aan het ontwikkelen van een foodhotspot. Want naast werken aan voedselinnovatie moet je ook het een en ander kunnen proeven. Verder heeft het DAB ook een kennisloket dat de schakel wil zijn tussen studenten en ondernemers. Hier kan worden aangeklopt voor de stages, afstudeeronderzoeken en excursies. De HAS is met haar agrarische invalshoek een natuurlijke partner voor het agrifood-onderzoek, en Curio (voorheen ROC West-Brabant) is dat met het mbo-praktijkonderwijs heel dicht tegen het bedrijfsleven aan eveneens.”
Hijl licht toe: “We willen heel graag samenwerken met bedrijven en dat betekent ook dat we daarbij willen aanhaken op de actuele vragen van een bedrijf. Het bedrijfsleven is belangrijk om te sturen op de inhoud. Daar hebben we zelf ook wel ideeën over, maar die staan niet op de voorgrond. De HAS ziet dit vooral als een mogelijkheid om bij te dragen aan de arbeidsmarkt. Het onderwijsaanbod van de HAS is dermate breed dat we het over eiwitten hebben, maar ook over bieten, uien en aardappels. Alles wat met agrifood te maken heeft. Dus ook de verwerking, de processing van agrarische grondstoffen is ons domein.”
3D-foodprinten
Bij het 3D-foodprinten voor mensen met kauw- en slikproblemen zijn Budelfood en lectoren van de HAS betrokken. Denk dan aan het printen van voedsel dat ook op het voedsel zelf lijkt, bijvoorbeeld bloemkoolroosjes, erwten, peulen, kipdrumsticks of lasagne. 3D geprint hebben ze een gladde textuur en zijn ze heel gemakkelijk te kauwen en door te slikken. Hijl stipt in dit verband ook aan: “In dit onderzoek kom je met voedingsmiddelentechnologie in aanraking en met wetgeving en geheimhouding. Daardoor leren studenten dat er allerlei eisen aan hun werk gesteld kunnen worden en wennen zij aan werken in een dergelijke bedrijfsmatige setting. Het is een uitdaging deze voedselconcepten opschaalbaar en productierijp te maken. Het is heel mooi hier samen aan te kunnen werken.”
Onderzoeksplek voor het Living Lab
Godfried Hijl, projectleider van het HAS Team ZWD, is vanuit de HAS sinds het begin bij het Living Lab Schouwen-Duiveland betrokken. De samenwerking met de vele partijen binnen het living lab en de combinatie van middelbaar en hoger beroepsonderwijs ervaart hij als een meerwaarde. Hijl: “De faciliteiten van het DAB vormen dus ook een onderzoeksplek voor betrokkenen uit het Living Lab Schouwen-Duiveland. Het onderwijsconcept: Zorgen dat de professionals van morgen werken met de professionals van vandaag, geldt hier ook. Het mooie is ook dat het DAB een stepping stone in de Zuidwestelijke Delta vormt voor het bedrijfsleven, de studenten en de agribusiness. Hier koppelen we vragen van bedrijven aan onderzoek en oplossingen. Ondernemers en studenten die bijvoorbeeld willen werken aan bodem- en waterproeven zijn van harte welkom in het DAB dat daarvoor de faciliteiten heeft. De HAS zoekt ook actief naar meer samenwerking in de Zuidwestelijke Delta, zoals met het Agrarisch Innovatie en Kenniscentrum (Rusthoeve AIKC met ZLTO en Delphy), met Scalda, de HZ, met Campus Zeeland en ook met het nog te vormen Delta Kenniscentrum voor water, voedsel en energie.”
Hijl vermeld tot slot: “De HAS organiseert ieder jaar een levendige Food Experience waar alle ontwikkelingen op gebied van voedingsmiddelen worden getoond, waar vraag en aanbod elkaar treft en heel veel te beleven is. Dit jaar was dat digitaal en ook erg leuk, maar fysiek is dat fantastisch. De HAS wil dergelijke dagen ook in de regio organiseren zodat meer mensen op meerdere plekken kennismaken met wat er allemaal mogelijk is.” Hieraan voegt Berben nog toe: “Laten we regionaal denken en vooral trots zijn op wat er in de Zuidwestelijke Delta aan innovaties gebeurt.”
Voor meer informatie, neem eens een kijkje op de website van het Delta Agrifood Business, volg de LinkedIn-pagina, en lees de blog over het bodemlab op de locatie Delta Agrifood Business.
