Wie is verantwoordelijk voor de zoetwatervoorziening in de ondergrond? En wie is eigenaar van zoet water dat in de ondergrond wordt geïnfiltreerd? Naar deze vragen heeft Anouk Jacobse, student HBO-Rechten aan de Juridische Hogeschool Avans & Fontys, vanuit juridisch perspectief onderzoek gedaan. De belangrijkste conclusie is dat overheden verantwoordelijk zijn voor het voorkomen van achteruitgang van zoetwatervoorraden in de ondergrond, maar dat voor het actief vergroten van de zoetwatervoorraad de agrariër op zichzelf is aangewezen.
De specifieke verantwoordelijkheden voor respectievelijk het voorkomen van achteruitgang en voor het actief vergroten van de zoetwatervoorraad zijn samengevat in de onderstaande tabel.
Uit bovenstaande blijkt dat wie water in de ondergrond infiltreert niet vanzelf daar de eigenaar van is en alsnog een vergunning nodig heeft of melding moet doen om het water op te mogen pompen voor eigen gebruik. Op basis van deze analyse kan geconcludeerd worden dat de juridische verantwoordelijkheden voor de initiatieven en projecten van de broedplaats Zoetwater Schouwen-Duiveland onvoldoende zijn vastgelegd. Tegelijkertijd heeft het juridisch vastleggen van het eigendom van grondwater ook veel nadelen. Een voorbeeld van zo een nadeel is dat wanneer de grondeigenaar eigenaar is van het grondwater, hij ook verantwoordelijk wordt voor de constante kwaliteit en kwantiteit van dit water. De kwaliteit en kwantiteit zijn aspecten welke lastig te waarborgen zijn zeker gelet op de klimaatveranderingen en de soms tegengestelde belangen van (aanpalende) grondeigenaren (denk aan een agrariër naast een natuurgebied).
Een interessante alternatieve oplossing zien we bij de Waterhouderij Walcheren. Daar zijn contractuele afspraken gemaakt over welke bedragen men ontvangt bij infiltratie van water, hoeveel men moet betalen voor het onttrekken van water, en of dat een vaste of wisselende prijs is. De overheden hebben daarbij een belangrijke rol gehad in het ondersteunen en mede-mogelijk maken van de Waterhouderij. Het werken met contractuele afspraken tussen agrariërs, in nauwe samenwerking met overheden, biedt ook een oplossing voor Schouwen-Duiveland.
Dit project is een onderdeel van de Broedplaats Zoet Water Schouwen-Duiveland. Het is mogelijk gemaakt met steun van het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland Zuidwestelijke Delta (IBP-VP-ZWD) en subsidie van provincie Zeeland.
