De afgelopen teeltseizoenen laten zien dat we in Zeeland steeds minder kunnen vertrouwen op regen op het juiste moment. We worden afhankelijker van het watervasthoudend vermogen van onze bodem of van beregenen met schaars zoet water.
Goed bodembeheer verbetert het vermogen om water vast te houden en is daarmee een belangrijke sleutel voor goed waterbeheer op bedrijfsniveau. Er liggen tal van uitdagingen om binnen de mogelijkheden van de ondernemer te werken aan de bodemkwaliteit. Binnen het project Bodem- en Watercoaching gaan de ondernemer en bodem- en wateradviseur samen op zoek naar effectieve kansen voor het verbeteren van de bodemkwaliteit om zo de afhankelijkheid van extern zoet water te verminderen. Daarbij is de basis een bedrijfsspecifieke benadering, afgestemd op de wensen en mogelijkheden van de ondernemer. Opnieuw kijken naar je bodem en weer eens afvragen waarom je iets doet en iets nieuws proberen: dat is de kern van het project Bodem en Watercoaching.
De eerste stap van het project is het vinden van een gemeenschappelijke deler om zo samen aan de bodemkwaliteit te werken. Elk bedrijf heeft een unieke bedrijfsvoering, wat kansen en uitdagingen biedt. Daarnaast is de bodemopbouw bepalend voor wat er wel en niet mogelijk is op gebied van gebruiksmogelijkheden. Percelen verschillen van elkaar en zelfs binnen de perceelsgrenzen van bodemopbouw. We starten met het doornemen van de meestal aanwezige recente bodemanalyses. Wat betekenen al de kengetallen en hoe beïnvloeden die kengetallen deze bodemprocessen? Op basis van deze analyses en ervaringen van de ondernemers selecteren we het perceel waar we de grootste kansen zien voor het verbeteren van de bodemkwaliteit. Mogelijkheden liggen naar verwachting vooral bij de organische stof opbouw, verbeteren van de binding tussen bodemdeeltjes (verslemping tegengaan), aggregaatstabiliteit en stimuleren van het bodemleven.
Op het gebied van bodembeheer is één jaar geen jaar. Vooral hoge pH kleibodems zijn diesels. Maatregelen hebben zelden direct het volgende teeltseizoen effect. Dit is de reden dat er tot en met 2023 per bedrijf drie adviesgesprekken zijn per jaar. Het eerste gesprek is in oktober-december, het tweede gesprek rond januari-maart en het derde gesprek juni-augustus. Afhankelijk van de vraagstukken op het bedrijf kan het ook voorkomen dat gesprekken korter op elkaar zitten. Dit zijn zeker niet allemaal ’keukentafelgesprekken’.
Als je het over de bodem hebt, moet je naar buiten. Profielkuilen graven om te kijken naar bodemopbouw, structuur en biologische activiteit zal jaarlijks terug keren. Pas als je de bodem bekijkt, voelt, ruikt en eventueel proeft, ga je de bodem goed begrijpen. Op deze manier gaan we samenwerken aan een betere bodemkwaliteit en daarmee de waterhuishouding verbeteren.
Dit project is een onderdeel van de Broedplaats Zoet Water Schouwen-Duiveland. Het is mogelijk gemaakt met steun van het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland Zuidwestelijke Delta (IBP-VP-ZWD) en subsidie van provincie Zeeland.
