Zes studenten van Wageningen University & Research (WUR) – afkomstig uit de richtingen landschapsarchitectuur, planologie en ecologie – verdiepten zich de afgelopen periode in de opgaven en het landschap van Schouwen-Duiveland. In het kader van het vak Atelier, waarin studenten vanuit verschillende disciplines samenwerken aan een integrale gebiedsopgave, werkten zij aan een advies voor gemeente Schouwen-Duiveland. Het eindrapport met daarin de toolbox, de poster en het filmpje (zie verderop in dit artikel) vind je in de bibliotheek van het Living Lab Schouwen-Duiveland.
Een integrale opdracht voor biodiversiteit, landbouw en recreatie
De studenten kregen de opdracht van gemeente Schouwen-Duiveland om de opgaven in het kader van biodiversiteit, landbouw en recreatie te onderzoeken in het deelgebied ‘Platte van Schouwen’ en te komen met een inhoudelijk en ruimtelijk uitgewerkt advies. Daarbij staan vijf hoofdvragen centraal:
- Hoe kan de biodiversiteit in het landschap worden versterkt, onder andere via een eco-raster en groenblauwe dooradering (GBD)?
- Welke meekoppelkansen (verbindende combinaties) zijn er op het gebied van recreatie, cultureel erfgoed en natuur?
- Hoe kunnen landeigenaren en belanghebbenden – zoals overheden, agrariërs en natuurorganisaties – worden betrokken?
- Welke middelen en ruimtelijke instrumenten kunnen planning en uitvoering ondersteunen?
- Hoe kan een landschapsplan bijdragen aan een aantrekkelijker landschap voor mens en natuur?
Bezoek aan het gebied en co-designsessie met betrokkenen
Op 20 mei 2025 bezoeken de studenten het projectgebied om het gebied te leren kennen. Ze verzamelen informatie aan de hand van literatuuronderzoek en interviews met belanghebbenden. Ook voeren ze een locatieanalyse uit om zo een duidelijker beeld te krijgen van de bestaande uitdagingen en kansen in het studiegebied. Een belangrijke volgende stap vindt plaats op 17 juni 2025: een co-designsessie in het gemeentehuis van Zierikzee, waarbij de studenten in gesprek gaan met circa tien stakeholders, afkomstig uit verschillende sectoren die raakvlakken hebben met de thema’s biodiversiteit, landbouw en recreatie (aanwezige stakeholders waren o.a. Kloetse Velden, Natuur- en milieueducatie Schouwen-Duiveland, Hiswa Recron, Agrarisch Schouwen-Duiveland, Imkersvereniging Schouwen-Duiveland).
Tijdens deze interactieve sessie presenteren de studenten hun eerste inzichten en een voorlopige versie van hun ‘toolbox’. Hierin zijn praktische interventies (tools) opgenomen om bij te dragen aan het aanpakken van o.a. het zoetwatertekort, het vergroten van biodiversiteit en het beter spreiden van recreatie. Via Mentimeter en groepsgesprekken geven de deelnemers waardevolle input over kansen, knelpunten en wensen voor het gebied. Alle input is meegenomen in het eindresultaat.
Zowel de studenten als de aanwezige belanghebbenden kijken terug op een waardevolle avond. De deelnemers waren enthousiast over de interactieve opzet. De studenten kregen naast veel bruikbare feedback om hun project verder te verbeteren ook nieuwe inzichten over sociale uitdagingen en kansen op het eiland.
De video over de integrale opdracht is gemaakt door de WUR studenten, met Nederlandse voice-over en Engelse ondertiteling:
Een waardevol eindresultaat
De studenten sloten hun project af met een concreet eindproduct: een integraal rapport inclusief een toolbox met ruimtelijke en beleidsmatige instrumenten, een poster en een filmpje waarin hun visie en aanbevelingen voor Schouwen-Duiveland worden gepresenteerd. Op basis van literatuuronderzoek, ruimtelijke analyses, gesprekken met betrokkenen en een gezamenlijke ontwerpsessie is een toolbox ontwikkeld met 37 praktische ruimtelijke en beleidsmaatregelen. Deze toolbox vormt samen een samenhangend groenblauw netwerk van natuur- en waterelementen. Dit netwerk helpt om: ecologische verbindingen te versterken, landbouw klaar te maken voor de toekomst, en recreatie beter te spreiden over het eiland.
Posterpresentaties
Zowel de Nederlandse als de Engelse poster geven een goed overzicht van het onderzoek en de resultaten. In beide tale is ook een uitgebreide samenvatting te downloaden op de bibliotheekpagina. Een impressie vind je hiernaast.
Het eindontwerp is gebaseerd op het idee van een ‘visnet’, waarin natuurcorridors, natuur inclusieve landbouw en recreatieve routes met elkaar worden verbonden. Centraal in dit ontwerp staat het nieuwe bezoekers- en educatiecentrum ‘Schouwse Horizon’. Het rapport benadrukt het belang van een samenhangende aanpak om het eiland sterker en toekomstbestendiger te maken – zowel ecologisch als sociaal. De eindproducten bieden de gemeente en haar partners waardevolle handvatten voor de verschillende opgaven.
Kimo van den Berg, beleidsmedewerker omgevingsbeleid zegt hierover: “De studenten hebben de opdracht met impressies en ontwerpen heel goed opgepakt en zorgvuldig uitgevoerd. Het is daardoor ook allemaal erg leuk geworden. De toolbox levert praktische integrale oplossingen, is heel bruikbaar voor beleidsontwikkeling en geeft goed richting. Het eindresultaat is waarop de gemeente gehoopt had. Kortom hiermee kunnen we op meerdere terreinen vooruit.”
De gemeente Schouwen-Duiveland bedankt de studenten van WUR voor hun inzet, frisse blik en inspirerende bijdrage aan de toekomst van dit gebied.
